Tekst: Karolina Szczerbowska

Zacznijmy od tego czym jest piana PUR. Poliuretan to materiał, który możemy spotkać prawie wszędzie. Jest to jedno z najczęściej wykorzystywanych tworzyw sztucznych.

Poliuretan spotykamy w naszym życiu codziennym prawie na każdym kroku. Czy zastanawiałeś się, na jakim materacu spisz lub w jakich butach chodzisz, z czego jest ich podeszwa? To właśnie poliuretan. Dzięki swoim właściwościom jest wykorzystywany bardzo często w różnych branżach, w tym również w budownictwie.

Poliuretan powstaje w wyniku zmieszania dwóch surowców, a mianowicie izocyjanianu i poliolu. W wyniku zmieszania tych składników w postaci ciekłej oraz odpowiednio dobranych innych różnych materiałów pomocniczych np. środków spieniających, stabilizatorów, uzyskuje się poliuretan, którego właściwości można precyzować poprzez odpowiednie dobranie proporcji składników.

Z poliuretanem w budownictwie możemy spotkać się w przypadku izolacji natryskowej w postaci piany PUR. Piana PUR jest właśnie wynikiem reakcji chemicznej, która powstaje w wyniku zmieszania izocyjanianu i poliolu (mieszanki żywic) w odpowiedniej temperaturze i pod odpowiednim ciśnieniem. Izolacje takie wykonuje się oczywiście przy użyciu specjalistycznego sprzętu, który między innymi zapewnia nam odpowiednie parametry. Obecnie izolacje natryskowe pianą PUR wykonuje się w budownictwie nie tylko domków jednorodzinnych. Izoluje się nią całe osiedla, domy szeregowe, biurowce, budynki użyteczności publicznej czy też budowle sakralne, np. kościoły. Izolacje z pian PUR mają zastosowanie od fundamentów, aż po dach.

W budownictwie możemy spotkać piany otwartokomórkowe i zamkniętokomórkowe. W zależności od tego, do czego i gdzie chcemy je zastosować wybieramy odpowiedni rodzaj.

Poniżej skupimy się na pianinach PUR otwartokomórkowych wykorzystywanych do wykonywania termoizolacji.

Termoizolacja najczęściej kojarzona jest z ociepleniem budynku podczas wykonywania jego elewacji. Jednak warto zastanowić się nad ociepleniem domu również na poddaszu nawet w przypadku, jeżeli jest ono nieużytkowe. Poniżej przybliżymy Wam ocieplenie budynku za pomocą piany PUR otwartokomórkowej, jednak warto również zwrócić uwagę, że to nie tylko ocieplenie budynku zimą. Poniżej zobaczycie również inne korzyści, jakie niesie ze sobą termoizolacja z piany PUR.

Piana poliuretanowa otwartokomórkowa w swojej strukturze, jak sama nazwa wskazuje, składa się w większości z otwartych komórek. Analizując piany dostępne na rynku polskim można zauważyć, iż większość producentów deklaruje ich zawartość na poziomie 80%-90%, a nawet 95%. Dzięki temu jest ona nie tylko stosunkowo lekka, ale również ma dobrą paroprzepuszczalność.

Ze względu na swoje właściwości piana PUR świetnie nadaje się do wykonywania termoizolacji. Nie tylko dachów, ale również sufitów np. podwieszanych.

Oczywiście w przypadku sufitów podwieszanych między kondygnacjami np. w domu jednorodzinnym dwupiętowym, izolowanie sufitu nie jest konieczne ze względu na zbliżoną temperaturę po obu jego stronach, ale już w przypadku domów parterowych, jak również domów wielorodzinnych czy w starych kamienicach jest już warta nie tylko rozważenia, ale i wykonania.

Izolacje termiczne (ocieplenie budynków) pianą PUR wykonane na pianach dobrych producentów mają wiele zalet, kilka z nich opiszemy poniżej.

Izolacyjność

Jedną z podstawowych właściwości pian PUR jest właśnie izolacyjność, która określana jest za pomocą współczynnika przewodzenia ciepła. W przypadku pian podawany jest współczynnik przewodzenia ciepła uwzględniający efekt starzenia, którego wartość większość producentów deklaruje granicach wartości 0,038 W/(m·K). Dla materiałów izolacyjnych im mniejsza wartość współczynnika tym lepiej.

Przenikanie pary wodnej

Wyrażane za pomocą współczynnika oporu dyfuzyjnego pary wodnej µ. Dla pian otwartokomórkowych współczynnik ten w zależności od producenta deklarowany jest w przedziale 8-5. Dzięki dobrej paroprzepuszczalności nie zatrzymujemy wilgoci w domu i nie musimy obawiać się o zawilgocenie nie tylko ocieplenia, ale również konstrukcji drewnianej np. w przypadku wykonywania izolacji dachów skośnych.

Niwelacja występowania tzw. mostków termicznych

Poprawna aplikacja piany wypełnia dokładnie wszelkie szczeliny, dzięki czemu uzyskujemy ciągłość izolacji termicznej, tak trudną w uzyskaniu przy zastosowaniu innych materiałów termoizolacyjnych.

Stabilność wymiarowa – trwałość wytrzymałości na ściskanie

To również ważna zaleta pian otwartokomórkowych. Jeżeli wykonuje się termoizolację ze składników dobrych producentów, wytrzymałość na ściskanie nie zmienia się z upływem czasu. Możemy również zauważyć, że piany nie będzie ubywało w czasie, nie będzie się ona kurczyła, czyli w czasie nie będzie zmieniała swoich wymiarów i nie będzie powodowała np. powstawanie przestrzeni, które mogą stać się nieciągłościami generującymi powstawanie mostków termicznych.

Trwałość to nie tylko stabilność wymiarowa (wytrzymałość na ściskanie), ale również trwałość oporu cieplnego oraz trwałość reakcji na ogień jest tutaj kolejnym atutem. Większość producentów w swoich Deklaracjach Właściwości Użytkowych deklaruje, że reakcja na ogień i współczynnik przewodzenia ciepła nie zmienia się w czasie, co więcej deklarują tą własność na podstawie badań uwzględniających efekt starzenia materiału.

Ciężar piany otwartokomórkowej

Wyrażany w gęstości objętościowej gotowego produktu zawiera się w przedziale ok. 9-12 kg/m3 w zależności od danego producenta i produktu. Co jest istotne ponieważ tak naprawdę nie stanowi on znaczącego obciążenia dla konstrukcji.

Odporność na działanie grzybów i pleśni

Zgodnie z informacjami od producentów komponentów do otwartokomórkowej piany poliuretanowej, jest to materiał odporny na działanie grzybów i pleśni, jak również skutecznie odstraszający gryzonie. By grzyby i pleśnie mogły się rozwijać, potrzebują m.in. wilgoci. Piana PUR nie zatrzymuje wilgoci, jak wcześniej pisaliśmy, ma bardzo dobre parametry paroprzepuszczalności, co w połączeniu z dobrym wykonaniem izolacji nie przyczynia się do powstawania grzybów i pleśni.

Bardzo dobra przyczepność do powierzchni

Dzięki tej zalecie mamy pewność braku powstawania pustych przestrzeni co m.in. w konsekwencji nie stanowi miejsc, w których potencjalnie mogą gromadzić się zanieczyszczenia. Dzięki swoim właściwościom, jak również brakiem powstawania pustych przestrzeni pomiędzy izolacją (pianą) a materiałem, na którym jest wykonana, nie stanowi środowiska atrakcyjnego dla osiedlania się w nich np. gryzoni. Co również jest dużą zaletą.

Izolacyjność akustyczna

Piany poliuretanowe to nie tylko dobry materiał termoizolacyjny, to również dobry materiał izolujący akustycznie.

Odporność ogniowa

Piany PUR otwartokomórkowe nie tylko muszą spełniać wymogi efektywności energetycznej, ale również unijne normy odporności ogniowej. Większość pian na rynku posiada określoną klasę odporności E lub F. Klasa E oznacza, że materiał ten wykazuje właściwości samo gaszące oraz nierozprzestrzeniające dla ognia. Jednak należy rozpatrywać je zawsze biorąc pod uwagę, gdzie one będą wykonane i w jakiej przegrodzie budowlanej. Co powoduje, że ognioodporności przegrody nie determinuje jedynie piana. Na przykład w połączeniu z płytą gipsowo-kartonową otrzymujemy przegrodę niezapalną, niekapiącą i samogasnącą.

Szybki czas wykonania izolacji

Czas wykonania izolacji dla ok. 250 m² powierzchni to ok. 1 dzień roboczy, co również jest zaletą nie tylko dla dużych inwestycji, ale również dla budownictwa jednorodzinnego – szybki czas wykonania wraz z dobrą ekipą realizacyjną pozostawiającą porządek po sobie to niezwykła zaleta nie tylko pod względem wygody dla inwestora, ale również przyspieszenia pozostałych robót budowlanych. Szybki czas wykonania izolacji to również zaleta w przypadku remontu czy przebudowy zarówno domów jednorodzinnych, wielorodzinnych, jak i obiektów użyteczności publicznej.

I oczywiście bezpieczeństwo dla środowiska

Bezpieczeństwo dla środowiska w przypadku pian otwartokomórkowych ma kilka poziomów. Już na wstępie produkcja komponentów piany PUR charakteryzuje się niską emisją CO2. Jak dodamy do tego zmniejszoną emisję wynikającą z zmniejszenia nakładów grzewczych w zimie oraz emisję związaną z mniejszym zapotrzebowaniem na korzystanie z urządzeń klimatyzacyjnych, to jeszcze bardziej zmniejszamy wpływ na środowisko. Ponadto sam wyrób nie zawiera substancji niszczących warstwę ozonową, a większość producentów posiada atest Państwowego Zakładu Higieny do stosowania w miejscach przebywania ludzi.

Odpowiednie wykonanie izolacji termicznej z piany PUR dostosowane do rodzaju przegrody przypadku dachów skośnych spełnia wytyczne zawarte między innymi w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U.2019.0.1065), jak również wytyczne dotyczące izolacyjności budynków WT2021 dla dachów skośnych wynoszące U=0,15. Obliczenia pian właśnie pod kątem wspomnianych wytycznych przeprowadził dla swoich pian jeden z polskich producentów, a mianowicie firma PURINOVA. Obliczenia przeprowadzone zostały dla różnych rodzajów dachów skośnych dla najbardziej niekorzystnych warunków klimatycznych w Polsce zgodnie z normą PN-EN 12831:2006.

Wykonanie izolacji termicznej z piany poliuretanowej otwartokomórkowej rozpatrywane w szerszym zakresie czasowym, takim jak cykl życia budynku, niesie ze sobą wiele zalet i korzyści.

Weźmy na przykład trwałość ocieplenia pianką PUR, która odbija się m.in. w kosztach eksploatacji tego budynku. Dzięki temu, że nawet po długim czasie jest ona dokładnie taka sama, jak w momencie jej wykonania, nie kurczy się, nie obwisa, nie traci swoich właściwości w czasie, nie wpływa na zwiększenie kosztów eksploatacji budynku zarówno w zakresie ogrzewania, jak i chłodzenia (nie mówimy tutaj o kosztach związanych ze zmianami opłat za media dostarczane do obiektu -prąd czy gaz). W przypadku innych materiałów, które z czasem tracą swoje właściwości przekłada się to na zwiększenie wymiany ciepła, a to z kolei na konieczność poniesienia większych nakładów finansowych. Dodatkowo kolejnym kosztem w przypadku innych materiałów może być konieczność ich wymiany lub naprawy. Jak opisuje jeden z producentów piany „w przypadku pianki PUR przewodność cieplna, wytrzymałość na urazy mechaniczne i wilgoć zmieniają się nieznacznie i dużo wolniej niż w przypadku innych materiałów izolacyjnych, w związku z czym koszty eksploatacji w kwestii termoizolacji budynku nie wzrastają.”

Korzyści z wykonania termoizolacji z piany PUR poczujemy nie tylko zimą, ale również latem, ponieważ prawidłowo wykonana zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu pomieszczeń.

Przekłada się to na częstotliwość korzystania z wiatraków czy klimatyzatorów, a to z kolei przekłada się realnie na nasze portfele. Jak możemy zauważyć, poliuretanowe piany otwartokomórkowe to nowoczesny materiał dający bardzo dobre parametry izolacji termicznej.

Jednak jest jedno ale…

By termoizolacja piany PUR dała efekty, opisane powyżej, bardzo ważną kwestią jest odpowiednia, dobrze wykonująca izolacje firma. Ze względu na zalety i obecnie coraz większą powszechność stosowania tego rodzaju izolacji, na rynku polskim znajdziemy wiele firm oferujących wykonywanie izolacji natryskowych, czy to tylko otwartokomórkowych, czy otwarto i zamkniętokomórkowych. Jednak nieważne jak dobrej jakości piana zostanie nam zaproponowana, czynnikiem istotnym wpływającym na finalną termoizolację jest poprawność wykonania i odpowiedni sprzęt.

I w tym przypadku musimy myśleć kompleksowo, ponieważ nie tylko wykonanie samego natrysku, ale i przygotowanie przed wykonaniem izolacji i sprzęt to aspekty, którymi powinniśmy się kierować podczas wyboru firmy realizacyjnej.

Jeżeli mówimy o przygotowaniu przed wykonaniem termoizolacji, mamy m.in. na myśli nie tylko merytoryczne przygotowanie firmy, ale również przygotowanie obiektu. Istotnym czynnikiem jest zadbanie o najmniejsze szczegóły i przewidzenie robót, które będą wykonywane po wykonaniu izolacji pianą. Może okazać się konieczne wykonanie dla nich robót przygotowawczych, tak by podczas ich realizacji nie doszło do uszkodzenia piany, w sposób powodujący utratę np. ciągłości skutkującą pojawieniem się mostków termicznych.

Nie wszystkie roboty przygotowawcze muszą być wykonane przez firmę realizującą pianowanie, ale ważne jest ,by wykonawca izolacji zwrócił nam uwagę na wszystkie prace, które należy wykonać przed przyjazdem ekipy. Jeżeli chodzi o sprzęt do wykonania izolacji pianą PUR, to od niego również zależy jakość wykonania piany. To właśnie dzięki sprzętowi uzyskujemy odpowiednie parametry (temperatura, ciśnienie) piany, która osiągnie deklarowane przez producenta parametry.

Ważne jest również, na jakim etapie realizacji inwestycji jesteśmy i czy wykonanie na tym etapie termoizolacji ma sens i przyniesie w przyszłości pożądany efekt, nie tylko pod względem trwałości i izolacyjności, ale również innych aspektów choćby nawet wilgoci…

Biorąc pod uwagę wszystkie aspekty związane z wykonaniem izolacji termicznej z piany PUR, tak by miała ona odpowiednie parametry i dała deklarowany przez producenta skutek nie decydujmy się na pierwszą lepszą najtańszą ekipę. Poszukajmy takich wykonawców, którzy nie tylko chcą wykonać pracę, ale również dysponują odpowiednim sprzętem, materiałem, przygotowaniem, wiedzą i będą dla nas swoistym „doradcą technicznym”.

Podsumowując, możemy stwierdzić, że piana PUR to materiał izolacyjny, który wykonany przy użyciu odpowiedniego kosztownego sprzętu, w akompaniamencie z wiedzą techniczną i poprawnością wykonania, charakteryzuje się wysoką jakością i krótkim czasem realizacji prac.

Izolacje z pian poliuretanowych spełniają wymogi izolacyjne, wymogi związane z trwałością, bezpieczeństwem i higieną użytkowania obiektów.

W dzisiejszych czasach ciągle zmieniających się i zaostrzających wytycznych związanych z izolacją termiczną obiektów, piana PUR jest materiałem przyszłościowym, stanowiącym coraz większą konkurencję dla materiałów stosowanych w budownictwie od wielu lat.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami!